Deze week bestaat het boek ‘Dromen, durven, doen‘ van Ben Tiggelaar tien jaar. Een absolute bestseller en zeker één van mijn favoriete items in mijn boekenkast.
Donderdag vertelde Ben Tiggelaar bij BNR over een volledig herziene versie van het boek. Zijn uitgever leek het een goed idee het populaire boek te moderniseren.
In het afgelopen decennium is er veel veranderd in de arbeidsmarkt. Er zijn veel meer ZZP’ers, maar ook mensen in loondienst moeten zich steeds meer als ondernemer gedragen. De werkomgeving is flexibeler, de arbeidsmobiliteit is verder gestegen en de noodzaak om zelf stappen te zetten is groter geworden. De crisis zorgt ervoor dat je eruit moet springen. Er wordt meer lef van mensen gevraagd en er zijn ook steeds meer mensen die lef tonen. Het is eten of gegeten worden. Leuk werk hebben is randvoorwaarde geworden voor het hebben van succes. Doe je werk waar je niet enthousiast over bent, straal je minder uit, lever je minder op, dan ben jij de eerste die de volgende reorganisatie niet overleeft.
In het interview bij BNR vertelt Tiggelaar dat er weliswaar in de arbeidsmarkt veel veranderd is, maar dat het gedrag van mensen in wezen gelijk is gebleven. De resultaten uit zijn (uitgebreide) onderzoek dat ten grondslag ligt aan het boek zijn nog steeds toepasbaar. “Zo snel evolueert de mens nu ook weer niet”, aldus Tiggelaar.
Dromen
Heel veel mensen hebben dromen, willen graag in hun leven iets veranderen. Nu is dromen ook een vorm van entertainment, maar als je echt iets wilt veranderen in je leven, moet je je gedrag veranderen. Als je echt iets wilt bereiken moet je aan de slag.
Om te beginnen moet je je dromen op de proef stellen. Is je droom wel echt je droom? Wil je dat dan dus ook echt gaan doen?
Durven
Aan de ene kant zul je een aantal hele ongemakkelijke stappen moeten gaan zetten. Dingen moeten gaan doen die buiten je comfort zone liggen. Rollen aannemen die niet de jouwe zijn. Je moet buiten de gebaande paden treden. Mensen gaan je misschien wel ‘raar’ vinden. Anderzijds is het ook een hoop gedoe. Niet veranderen is veel makkelijker.
Deze drempels moet je over durven, pas dan kun je daadwerkelijk iets gaan doen. Bovendien is het natuurlijk maar de vraag wat al dat werk je gaat opleveren.
Doen
Wanneer je de drempels over bent moet je niet te hard van stapel lopen. Je moet je droom afpellen. Je moet niet denken in vage, abstracte termen, maar heel concreet en in kleine stapjes aan de gang gaan. Stapjes waarin je met jezelf afspreekt wat je de komende maand elke dag anders gaat doen. Volgende week elke dag om zeven uur opstaan. Iedere vrijdag aan je manager sturen wat je hebt bijgedragen. Ieder sollicitatiegesprek beginnen met een persoonlijke anekdote over jezelf.
Het is raadzaam anderen in je masterplan te betrekken. Dat kan een coach zijn, maar ook een vriend of collega. Het gaat erom dat je een stok achter de deur hebt. Iemand aan wie je verantwoording af moet leggen. Iemand waar je iedere maand aan gaat uitleggen wat je hebt bereikt.
Met ieder stapje verander je je gedrag. Je bent jezelf aan het herprogrammeren. Amy Cuddy, een Amerikaanse sociaal psycholoog, spreekt in een TED Talk over ‘fake it till you become it‘. Door zichzelf voor te nemen iets te kunnen en zelfs iets te zijn heeft zij dat ook daadwerkelijk bereikt, en heeft zij het tot haar natuurlijke gedrag gemaakt.
Gedragsverandering is uiteindelijk vooral een kwestie van doen. Discipline is belangrijk. Zoals een sporter elke dag moet trainen om zijn doelen te bereiken, moet jij ook aan de slag. Je kunt je voorbereiden op wat komen gaat. Je weet wat je droom is en je weet welke stappen je moet zetten. Je weet ook waar de valkuilen liggen. Wanneer de volgende meeting is waar je je geplande gedrag wilt gaan vertonen. Dat kun je, letterlijk, oefenen. In je hoofd, maar nog beter in de spiegel.
Ook moet je eerlijk zijn en vasthouden aan je uitgangspunten. Dat betekent dat je ook ‘nee’ moet gaan zeggen. Als je weet wat je kracht en je talenten zijn, kun je ook dingen juist niet meer doen. Ook dat maakt de koers naar je doelen scherper.
Onderzoek laat zien dat wanneer mensen plannen maken om hun ambitie te verwezenlijken, zij alleen maar succesvol zijn als ze ook waardering krijgen tijdens het proces. Dit kun je afwachten, maar je kunt het ook opzoeken. Vraag feedback van de mensen van wie je het wilt hebben.
Mensen die dicht bij je staan kunnen je heel goed advies geven, soms zelfs beter dan jijzelf. Iets dat jij altijd al doet hoeft helemaal niet jouw kracht, jouw energie te zijn. Andersom zien zij juist dingen waarbij je energie uitstraalt, die voor jou de normaalste zaak van de wereld zijn. Je gaat ook feedback krijgen van mensen aan wie je het niet had gevraagd. Dat zal niet altijd het gewenste advies zijn. Wat je er mee doet bepaal je zelf. Bedenk goed met welk filter zij je advies geven.
Met dank aan de bestelhistorie van Bol.com weet ik nu dat ik het boek bestelde op 16 maart 2008. Mijn fotoalbum herinnert mij aan een vakantie in de lente van dat jaar. Het boek las ik aan het zwembad in Fuerteventura met uitzicht op zee, op dat strandbedje dat je hiernaast ziet. ‘Dromen, durven, doen’ lag aan de basis van mijn inzichten en is een absolute aanrader. De wetenschappelijke onderbouwing beschreef Tiggelaar in zijn boek ‘Doen‘ uit 2003. Dit las ik in 2010, maar is echt voor de nerds op dit onderwerp.
