In een van zijn columns[i] stelt Ben Tiggelaar dat te veel jezelf zijn niet goed is. Tiggelaar haalt een onderzoek aan van Insead-hoogleraar Herminia Ibarra. Ibarra beschrijft de ‘Authenticity Paradox’.[ii] ‘Jezelf zijn’ is belangrijk. Een voorwaarde voor geluk. Maar ‘jezelf zijn’’ is ook je comfort zone. Je kunt ook je beste kant van jezelf proberen te laten zien door juist een rol te spelen.
Je kunt jezelf ziek maken omdat je jezelf niet bent. Een burn-out is het ultieme bewijs dat het verdomde lastig is ‘jezelf’ te zijn. Er zijn altijd meerdere versies van jezelf en die kunnen met elkaar in conflict zijn.
Ibarra betoogt dat het juist goed is af en toe eens te proberen een andere versie van jezelf te zijn. Kijk af van anderen. Bedenk wie je helden zijn en waarom ze dat dan zijn. Pak die delen en smeed daar een nieuwe versie van jezelf van door het gedrag of de acties te kopiëren. Kom erachter wat goed voelt.
In het boek ‘De zin van onzin’[iii] leerde auteur Jeffrey Wijnberg mij over de provocatieve psychologie. Die gaat er kort door de bocht vanuit dat je een doorbraak kunt bereiken door provocerend meegaand te zijn. Als iemand met een probleem aankomt vraag je vooral waarom het een probleem is. Je beloont het probleemgedrag. Is het juist niet fantastisch dat je je niet ontwikkelt? Is het niet lekker rustig? Lekker overzichtelijk?
Hiermee kan je op zoek naar de ware ‘zelf’.
Moet je altijd assertief, proactief en flexibel zijn? De provocatieve therapeut vraagt eerst waarom dat allemaal zou moeten. Of je er beter, succesvoller van wordt. En of die definitie van succes wel de juiste is.
Ik herken veel in de provocatieve therapie. Ik blijk dit met terugwerkende kracht al tijden te doen.
Ik hou niet van dingen die moeten. En al helemaal ‘omdat we het altijd zo doen’, of ‘omdat het zo hoort’.
Het antwoord op de koetjes en kalfjes-vraag “Wat doe jij tegenwoordig?” gaat bijna altijd over werk. Waarom is dat?
Doelstellingengesprekken, voortgangsgesprekken en functioneringsgesprekken lijken altijd over werk te moeten gaan. Daar ben ik het niet mee eens. Bij mij heeft iemand ooit als doelstelling vastgelegd om zangles te gaan volgen. Een ander wilde zich vooral focussen op het krijgen van een kind. Top. Het gaat om de balans en de weegschaal. En die wegen niet alleen werk. Je moet je eigen rol spelen in het heden.
We hebben allemaal vreselijk veel vrijheid, maar Wijnberg stelt dat vrijheid juist verantwoordelijkheden met zich meebrengt en daarmee verplichtingen.
Een zzp’er moet zelf een opdracht vinden, is afhankelijk van de vraag die hij aangereikt krijgt, moet uiteindelijk toch werken voor een ander en heeft de verantwoordelijkheid brood op de plank krijgen. Een zzp’er die klaagt dat hij druk is, is ook een fascinerend fenomeen.
De moderne werknemer heeft wel de verplichting elke dag op het werk te verschijnen, maar heeft de vrijheid dat hij niet telkens hoeft te zoeken naar nieuw werk.
De moderne werknemer kan worden wat hij wil, maar heeft daardoor zoveel keuze dat hij keuzestress kan krijgen. Je kunt maar één baan tegelijk hebben en bovendien kost een serieuze switch een hoop tijd, mogelijke terugval in salaris, verantwoordelijkheden, etc.
En tegelijkertijd zou je van alles kunnen worden, maar wil je voldoen aan verwachtingen van anderen. En wat zouden je vrienden er van vinden als je ineens vrijwilligerswerk gaat doen?
Wie bepaalt eigenlijk de beperkingen van jouw carrière?
Wie bepaalt eigenlijk het tempo van jouw ontwikkeling?
Wie bepaalt de definitie van succes?
En als je daar bent, ben je er dan? Succes brengt weer vraag naar nieuw succes. En sneller. En meer.
Het hebben van vrijheid versus het moeten voldoen aan de verwachtingen van anderen.
Ik wens mensen liever een burn-out toe dan een leven lang ongelukkig de doelen van een ander nastreven. Een burn-out is daarmee iets positiefs. Een burn-out is een teken van jezelf aan jezelf zonder dat je het zelf bedacht. Dat je niet doet wat je zelf wil. En dat heeft dus niets te maken met je werk.
Groeten,
Frank
Deze post is onderdeel van hoofdstuk 5 van ‘En nu jij!’, over de vraag voor wie je de dingen doet die je doet. Het boek is te bestellen in mijn shop. Nog mooier is het natuurlijk om in actie te komen en je in te schrijven voor een webinar of training, of mijn online ontwikkelprogramma ‘En nu Online!‘
Elke zondag publiceer ik een nieuwe paragraaf uit ‘En nu jij!’ Wil je deze en andere blogs direct in je mailbox ontvangen? Geef je dan op voor mijn update.
En nu jij! – het boek
Een praktische leidraad om met jezelf aan de slag te gaan. Omdat ik je gun meer lol te hebben deel ik dit met je. Een stappenplan volledig gebaseerd op eigen inzichten en ervaringen, onderbouwd met inzichten en theorie uit de wetenschap.
[i] NRC, 19 januari 2015
[ii] ‘The authenticity paradox’, Herminia Ibarra, Harvard Business Review, januari 2015
[iii] ‘De zin van onzin’, Jeffrey Wijnberg, ISBN 9789055948574
