Egoïsme heeft geen goeie reputatie. Onterecht, zo schreef ik al eens. Gedisciplineerd aan jezelf denken zorgt er voor dat je je op kunt laden. Je los maken van wat anderen van je vinden en je eigen weg gaan. Heel belangrijk. Maar egoïstisch zijn betekent niet dat je het allemaal alleen moet doen. Dat je anderen niet om hulp kunt vragen. En al helemaal niet dat je je doelen moet bereiken ten koste van anderen. Sterker nog, je hebt anderen nodig om je doelen te bereiken. Door samen te werken bereik je veel meer. Je zal zien dat mensen bereid zijn je te helpen. Dat zit namelijk in onze natuur.
Als je geboren wordt is er alleen maar alles. ‘Jij’ als individu bestaat nog niet. Daarna kom je er achter dat er iemand is die voor je zorgt. Dan dat je daar zelf mee om kunt gaan en tegenin kunt gaan. Je gaat nee zeggen en ontwikkelt een ‘ik’, die een andere mening kan hebben dan het alles om je heen. Je ontdekt dat de wereld bestaat uit jou en heel veel andere individuen: ‘zij’, die ook allemaal een andere mening kunnen hebben. Meningen die dezelfde zijn als de jouwe en meningen die tegen jouw opvattingen in gaan. Mensen die je helpen en die je tegenhouden. Je ontdekt wat ‘samen’ is. Wat ‘wij’ is. En wat afhankelijkheid is. Er kan pas afhankelijkheid zijn als er afgescheidenheid is.
En dat is jammer.
Om te kunnen verbinden moet je eerst los komen, zei een collega van mij eens. Dat is waar. Maar om samen te zijn moet je juist accepteren dat je afhankelijk bent. Alles hangt samen. We kunnen niets alleen. Iedere actie leidt tot een reactie en andersom is er geen gebeurtenis waar niets aan vooraf ging. Zonder de reactie van de ander staat alles stil. Er gebeurt van alles. Dat zijn feiten. Jezelf verhouden tot die feiten, verantwoordelijkheid nemen en accepteren zorgt voor harmonie.
Mensen zijn rare dieren. Wij zijn een extreme biologische uitschieter als je kijkt naar de neurowetenschap, de psychologie en de evolutiebiologie. We zijn enorm gevoelig voor de behoeften van anderen. Het is uniek hoeveel zorgen wij ons maken om hun welzijn. Dit gedrag laten we al zo vroeg in ons leven zien dat het aangeboren lijkt. Blijkbaar zijn we zo geëvolueerd.
Kinderen van net een jaar oud helpen elkaar al. Als ze twee zijn gaan ze dingen met elkaar delen en als ze drie zijn maken ze zich al druk wanneer ze zien dat een ander benadeeld wordt. Zoals ik al schreef over je angsten: we zijn sociale wezens en willen er bij horen. Logisch, want we hebben elkaar nodig.
Maak gebruik van deze menselijke eigenschappen. Je hoeft de dingen niet zelf uit te vinden. Je kunt hulp vragen, want mensen zijn geneigd je te helpen. Deel je doelen zodat anderen je kunnen helpen. Zeker je ‘stopdoelen’, want mensen vinden het heerlijk (drama!) je aan te spreken als je over de schreef dreigt te gaan.
Ook als je iets nieuws wil gaan doen is het een goed idee mensen in te schakelen. Veel vaker dan je denkt is jouw droom de oplossing voor het probleem van een ander. Die taak die jouw baan compleet maakt is het puntje dat maar niet van de to do lijst van je collega af komt.
Er bestaan geen slechte intenties. Niemand staat ‘s ochtends op om de boel eens even lekker te verzieken. Zoek de verbinding. Achterhaal de beweegredenen van de ander. Zoek naar de win-win waarmee zowel jij als de ander verder komt. Hoe kan het behalen van jouw doel ook in het voordeel van iemand anders werken?
Eenzaamheid is een steeds groter wordend probleem en steeds breder dan ouderen. Vanwege onze natuurlijke focus op het slechte (en op de uitzondering), omdat we zo ‘druk’ zijn en omdat we niks willen missen en dus met iedereen contact willen hebben, hebben we weinig en oppervlakkige contacten. Een goed gesprek heb je niet, want waar moet je het over hebben? Weet je wat ik gisteren gedaan heb? Ja, zag ik op insta. Ok. Gesprek dood. En heb vooral niet een al te scherpe mening, want dat is niet leuk, dan ga ik wel met iemand anders praten. Of ik pak halverwege het gesprek mijn telefoon en begin Facebook af te scrollen. Nee, ik luister hoor. Ben aan het multitasken.
Ons superego wil boven anderen staan, wil erkenning. We willen betekenis en zelftranscendentie. We willen eigen keuzes maken en dingen op onze eigen manier doen. Maar dat kunnen we allemaal alleen maar als er ook anderen zijn. Al was het maar om er boven te kunnen staan en om erkend te worden. Maar nog belangrijker is het dat je door samen te werken meer bereikt. Binnen je hokje wil je vrij zijn en jezelf zijn, maar dat hokje moet een onderdeel zijn van een groter geheel. Ook al omdat dat de betekenis geeft.
Geluk bestaat uit je eigen kennis, ervaring, persoonlijkheid (ik), je doelen, waar je naartoe wil, waar je voor leeft (doel) en de anderen, mensen om je heen, je omgeving (anderen). En, in de woorden van Patrick van Hees, geluk is DOM. Want gelukkig word je als je doelen hebt, voldoende ruimte inbouwt voor oplaadpunten en je omringt met mensen.
In je eentje word je niet gelukkig. Zorg dus voor mensen om je heen. En niet zomaar mensen, de juiste mensen. Gelijkgestemden om mooie dingen mee te creëren, om je goed bij te voelen en om goede gesprekken mee te hebben, maar ook luizen in de pels en advocaten van de duivel, uitdagers en tegenstemmers. Dit maakt je sterker. Organiseer je ongemak en laat je tegenspreken. Door de discussie wordt je verhaal sterker en haal je je eigen voorzichtigheid en belemmeringen naar boven.
Een ‘random act of kindness’ is ook een manier om je geluksniveau te verhogen. Iemand helpen oversteken, iemand voor laten in de rij of in het verkeer, je buurman helpen met het verwisselen van zijn band, je collega helpen met het uitwerken van zijn presentatie, het zorgt er allemaal voor dat jij je gelukkiger voelt. En die ander ook.
In Cambridge leerde ik over MESSHen: Make Eye contact, Smile and Say Hello. Door mensen vriendelijk te groeten op straat word zowel jij als degene die groet vrolijk.
Zo werkt het ook met het geven van complimenten. De onderlinge band wordt versterkt en je voelt je allebei beter. En het wordt gewoon een stukje leuker. Geef je collega een compliment, het wordt gezelliger op de werkvloer, jullie werken beter samen, halen betere resultaten, meer mensen willen bij jullie werken en het verloop daalt. Kortom, je baas zal blij zijn als jij je collega vaker een complimentje geeft.
Werk samen en zoek hulp juist omdát je egoïstisch bent. Niet ondanks dat je het bent. Het wordt leuker en gezelliger en iedereen wordt er gelukkiger van.
Groeten,
Frank
Meer over dit onderwerp:
Over waarom je veel egoïstischer en arroganter moet zijn
Over egoïstische zelfdiscipline
Over je angsten
Over harder werken en minder bereiken (over multitasken)
Over je ego en je superego
Over hoe fijn het is dat je geen idee hebt wat je doet (onder meer over de façade)
Over waarom conflicten onzin zijn
Deze post (of een bewerking daarvan) is onderdeel van mijn boek ‘En nu echt!’. Klik hier voor meer info.