“Kan jij nou nooit eens gewoon antwoord geven?” reageerde een vriend geïrriteerd tijdens de skivakantie. Ik had weer eens geantwoord met “Dat hangt er vanaf”, of een variant daarvan. Terwijl de vraag een gesloten vraag was.
Het is maar hoe je het bekijkt. Dingen laten gebeuren, maar ook actie en gas erop. Wat is het nou? Het is juist die balans. En balans betekent niet precies in het midden. Ik hoorde Tonny Loorbach in zijn podcast eens zeggen: “Echte balans in je leven betekent ook balans tussen in balans zijn en uit balans zijn.” Altijd in balans is ook niks aan. Een koorddanser is ook telkens aan het corrigeren. En zou je die metafoor doortrekken naar het leven, dan steekt er af en toe ineens een wind op. En het gaat regenen. En er stapt ineens iemand bij op het koord. Of het koord breekt…
Je zal moeten reageren op wat er gebeurt. Je hebt de neiging een vertrouwd pad te kiezen, vanuit je ingesleten patronen. Maar je kan niet telkens dezelfde reactie plakken op een nieuwe situatie. Iedere gebeurtenis is uniek.
Het is daarom goed juist even geen gas geven, maar stil te staan en te kijken naar de situatie. Wat is hier aan de hand? Wat vind ik hiervan? En wat vind ik daarvan? Dat ik dat vind? Klopt dat wel?
Niet primair reageren. Even nadenken wat je echt wil.
In het volgende plaatje zie je een witte driehoek en pacman. En anders nu wel omdat ik dat heb benoemd. Ik gebruik dit als manier om je in te laten zien dat je van alles ziet wat er niet is. Ik heb dit al met honderden mensen gedaan en, uitzonderingen daargelaten, de eerste twee antwoorden zijn altijd ‘pacman’ en ‘witte driehoek’.
De Kanizsha driehoek
Je doet de hele dag aannames en op basis daarvan baseer je je gedrag. En dat gedrag bepaalt de uitkomsten van vandaag. Beperkende overtuigingen, onmogelijkheden, meningsverschillen. In veel gevallen doen we de zelfde aannames. Pacman en een witte driehoek. Maar toen ik dit met een groep uit Alkmaar deed waren het kazen. In Limburg waren het vlaaien. En in december is het ineens een kerstboom. Door de jaren heb ik allerlei varianten gehoord. Met ook verbaasde, bijna verontwaardigde reacties uit de zaal. Omdat zij niet zagen wat de ander zag. Of andersom.
Je imposter syndrome is een witte driehoek. Je fixed mindset een resultaat van je overtuigingen. Hoezo kan je het niet?
Een veelvoorkomende witte driehoek is het idee je moet kiezen. Kiezen wie je bent en wat je doet. Micha Wertheim zegt in de podcast ‘Ervaring voor beginners’ van Theo Maassen tegen Theo: “Toen jij net zei wat ik allemaal was, dan voel ik mij altijd een beetje ongemakkelijk. Niet zozeer omdat ik geen cabaretier wil zijn, maar ik wil eigenlijk… Ik weet niet zo goed wat ik ben. Voor mij is het hele ‘maken’ niks anders dan er iedere keer weer achter te komen wie ik ben en er dan toch weer achter te komen dat ik toch weer iets anders was dan ik dacht dat ik ben. Ik wil ook eigenlijk helemaal geen comedian zijn. Maar steeds als ik iets maak dan denk ik ‘nou, er moet nu echt wel een grap komen, anders dan wordt het saai.’ En dan gaat dat op een gegeven moment comedy heten.”
Nieuwsgierig kijken naar wat er gebeurt en je mening bijstellen. “Veranderen van mening is groeien”, zegt Jörgen Raymann, ook in de podcast van Theo Maassen. Het loslaten van je overtuigingen. Ontdekken. Spelen. Het loslaten van wie je denkt wie je bent of zou moeten zijn. Dingen doen die je leuk vindt. Die je doet omdat je het wil. Zelfs als die verder geen enkele waarde hebben, dan dat ‘leuk vinden’.
Muziek maken kost ontzettend veel tijd en geld, maar levert als amateur natuurlijk helemaal niets op. Tegelijk is het een van de leukste dingen die ik doe. Net als schrijven en mijn nieuwe hobby podcasts maken. Creëren. Maken. Scheppen. “Het is bijna goddelijk”, zei gitarist Harry Sacksioni in gesprek met Gijs Groenteman. “Je maakt iets wat er daarvoor nog niet was.” Want dat is het. Een raar bovennatuurlijk proces waar je geen grip op hebt. Het gebeurt. Met bandmaatje Chris Bernasco had ik het in de podcast over dit proces. Waar het vandaan komt. We wisten het niet. “Het komt tot je”, concludeerden we, zonder religieus te willen zijn. Die ervaring is fantastisch. Dat wat je hoort in je hoofd kunnen vangen en om kunnen zetten in iets wat je kunt delen.
Nuances. Balanceren. Open en eerlijk kijken. Ervaren. Beleven. En zo leven. Elke dag een beetje beter.
Groeten,
Frank
Deze post is een (bewerking van een) paragraaf uit ‘En nu eerlijk!‘
